Samenvatting Uitvoering Regeerakkoord: Implementatie Armoedebeleid

Regeerakkoord Sectie

2.1 Uitdagingen en visie We zorgen ervoor dat in alle Vlaamse beleidsdo-meinen structurele maatregelen worden genomen om armoede te voorkomen en bestrijden. Zo zijn een aantal maatregelen voor betaalbaar wonen, kostenbeheersing in het onderwijs en activering van kwetsbare groepen in werk en sociale economie van cruciaal belang voor een structu-rele aanpak van armoede. In het hoofdstuk jeugd, cultuur en sport worden initiatieven genomen om de vrijetijdsparticipatie van kinderen in kwetsbare gezinnen te stimuleren. In het hoofdstuk welzijn is er bijzondere aandacht voor kinderarmoede, gezondheidsongelijkheid, armoede bij ouderen en eenzaamheid bij alle leeftijdscategorieën. Om armoede te bestrijden en voorkomen, is het belangrijk dat we inzetten op het zelfredzaam maken van mensen en de structurele oorzaken van armoede aanpakken. Samen met de mensen in armoede zelf zorgen we ervoor dat ze uit hun moeilijke situatie kunnen geraken, dat ze kunnen participeren aan de samenleving en een sterk sociaal netwerk kunnen uitbouwen. Naast acti-vering als rode draad in ons armoedebeleid bevat dit hoofdstuk armoedebestrijding daarom ook de nodige ondersteunende maatregelen voor bepaalde groepen zoals gezinnen met kinderen in armoede, jongvolwassenen, ouderen, mensen die moeten overleven met een leefloon, dak- en thuislozen,… Een versterkt activeringsbeleid is hierbij van cruciaal belang, want een job is niet alleen de belangrijkste hefboom in de strijd tegen armoede, maar ook de sleutel naar persoonlijk en maatschappelijk wel -bevinden. Een job kan generatie-armoede door-breken, zorgt voor meer schouders om onze sociale zekerheid te dragen en verzekert een sterke sociale bescherming. Deze sociale bescherming is nodig voor degenen voor wie de stap naar betaalde arbeid niet meteen (meer) mogelijk of haalbaar is. Wie gaat werken moet er financieel op vooruit gaan, daarom maken we sociale voordelen afhanke lijk van iemand zijn inkomen in plaats van iemand zijn statuut als bijvoorbeeld niet-werkende, zodat ook werkende mensen met een laag inkomen er beroep op kunnen doen of voordelen niet meteen verdwijnen als men aan de slag gaat. We hanteren voortaan ook een nominale armoede-indicator, die rekening houdt met alle tegemoetkomingen, sociale voordelen en kosten, zodat we naast het armoederisico ook de feite-lijke armoede correct in kaart kunnen brengen en doelgericht kunnen aanpakken. We moeten zorgen dat we de beperkte middelen zo efficiënt mogelijk besteden. Wie recht heeft op sociale voordelen moet deze ontvangen, wie dat recht niet heeft mag er geen beroep op doen. Daarom laten we niet toe dat mensen misbruik maken van de sociale bescherming. We blijven nauwkeurig controleren en sanctioneren. Solidariteit en verantwoordelijkheid gaan ook hand in hand. Voor wat hoort wat. We verwachten van elke burger dat hij zijn verantwoordelijkheid neemt en maximaal inspanningen levert om de kansen te grijpen die hen door de samenleving en de overheid geboden wordt. Zij die inspanningen leveren en bijdragen tot onze samenleving onder-steunen we om stappen vooruit te zetten. Zij die hun best doen om bij te dragen, geven we de best mogelijke ondersteuning. Zij die tegenslag kennen, bieden we bescherming. Maar zij die niet bij-dragen tot de samenleving en daar onvoldoende inspanningen voor leveren, hen wijzen we op hun verantwoordelijkheid.

Inleiding Op basis van de beschikbare documentatie is een beoordeling gemaakt van hoe de regering haar beloften uit het regeerakkoord met betrekking tot de aanpak van armoede heeft nagekomen. De focus ligt op de uitvoering van geplande maatregelen en de mate waarin deze gealigneerd zijn met de initiële doelstellingen.

Armoedebestrijding en -preventie

Het regeerakkoord benadrukt het belang van structurele maatregelen op verschillende beleidsterreinen om armoede te voorkomen en te bestrijden [0]. Dit omvat onder meer specifieke steun voor kwetsbare groepen en een focus op zelfredzaamheid en activering.

Uitvoering Concrete Maatregelen

1. Energiearmoede: De 'Visienota Energiearmoede 2025' [0] weerspiegelt de doelstelling om energiearmoede te verminderen. Deze bevat preventieve en curatieve acties, met nadruk op het verbeteren van de energie-efficiëntie van woningen.

2. Vlaams Actieplan Armoedebestrijding: Het goedkeuren van het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding [1][2] illustreert de voortzetting van een coherente armoedebeleidstrategie met aandacht voor evaluatie van beleidsmaatregelen.

3. Digitale Inclusie: Met de nadruk op e-inclusie projecten [3][4] erkent de overheid de digitale kloof als een belangrijk facet van armoede en streeft naar digitale geletterdheid voor kwetsbare groepen binnen de samenleving.

4. Mentaal Welzijn en Participatie: Het plan 'Vlaamse Veerkracht' en de initiatieven rond 'Zorgzame Buurten' [5][6][7][8][9] richten zich op het verbeteren van het mentaal welzijn en de sociale cohesie, ondersteund door subsidies en programma’s die participatie aan de samenleving stimuleren.

5. Integratie in Werk en Sociale Economie: Verschillende beslissingen, waaronder de 'Lokaal Activeringspact' [10] en de aanpassing van het kader voor sociale werkplaatsen [11], demonstreren inspanningen om leefloongerechtigden en personen met beperkingen naar werk te leiden.

6. Betrokkenheid van Mensen in Armoede: Het verhogen van het aantal erkende verenigingen waar armen het woord nemen [12][13] duidt op een versterking van hun deelname aan beleidsprocessen.

Conclusie

Op basis van de verstrekte informatie heeft de regering verschillende relevante maatregelen geïmplementeerd die aansluiten bij de beloften uit het regeerakkoord. Echter, inzicht in de effectiviteit van deze maatregelen vereist verdere evaluatie, die buiten de scope van deze huidige beoordeling valt. Er zijn concrete acties ondernomen om energiearmoede aan te pakken [0], armoede onder verschillende bevolkingsgroepen te bestrijden [1][2], en digitale inclusie [3][4] alsook mentaal welzijn en participatie [5][6][7][8][9] te verbeteren. Daarnaast zijn er stappen gezet om activering en integratie in werk en de economie te realiseren [10][11], en de betrokkenheid van mensen in armoede te vergroten [12][13].

Verdere details en volledige evaluatie van de uitvoering van het regeerakkoord zijn afhankelijk van beschikbaarheid van gedetailleerde resultaten van deze programma's en maatregelen.

Details

Referenties

[0] : (2021-12-10) Visienota 'Energiearmoede 2025'

[[1]] : (2020-03-20)

[2] : (2020-09-25) Vlaams Actieplan Armoedebestrijding 2020-2024

[3] : (2022-01-21) Vastleggen maatschappelijke uitdagingen in het kader van projectsubsidies sociaal-cultureel volwassenenwerk

[4] : (2021-01-22) Maatschappelijke uitdagingen projectsubsidies sociaal-cultureel volwassenenwerk: e-inclusie

[5] : (2021-04-30) Plan Vlaamse Veerkracht: versterking mentaal welzijn via acties 'Zorgzame Buurten'

[6] : (2021-12-10) Plan Vlaamse Veerkracht: subsidie Koning Boudewijnstichting voor project 'zorgzame buurten'

[7] : (2022-03-18) Plan Vlaamse Veerkracht: Versterking mentaal welzijn door zorgzame buurten

[8] : (2022-06-03) Plan Vlaamse Veerkracht: Zorgzame buurten

[9] : (2021-07-02) Plan Vlaamse Veerkracht: subsidie Vlaamse Gemeenschapscommissie voor uitvoering projectoproep 'zorgzame buurten'

[10] : (2023-07-14) Oproep ‘Lokaal Activeringspact’ leefloongerechtigden

[11] : (2020-10-16) Sociale economie: activeringstrajecten en arbeidsmatige activiteiten

[12] : (2022-01-21) Erkenning verenigingen waar armen het woord nemen: wijzigingsbesluit

[13] : (2022-03-11) Erkenning verenigingen waar armen het woord nemen: wijzigingsbesluit