Evaluatie van de Uitvoering van het Regeerakkoord op het Gebied van Herbestemming van Kerken in Vlaanderen

Regeerakkoord Sectie

2.2.4 Herbestemming kerken We bieden de lokale besturen meer mogelijk-heden en stimuli om in te zetten op een adequaat en toekomstgericht beleid inzake neven- en herbestemming van eredienstgebouwen. Het kerkenbeleidsplan krijgt daarin een centrale plaats. Dit kerkenbeleidsplan wordt bij de start van elke lokale bestuursperiode geactualiseerd en vormt de basis voor de financiële planning van de lokale geloofsgemeenschappen en het lokale bestuur. Het kerkenbeleidsplan is het resultaat van lokaal overleg tussen de gemeente en de (centrale) kerkbesturen. Inzake de beroepsproce-dure wordt enkel deze van de centrale kerkraad behouden. Voor de 1.786 Vlaamse parochiekerken maken we een objectieve inschatting van de (erfgoed)waarde en het herbestemmingsprofiel (valorisatie, nevenbestemming, medegebruik, herbestemming); deze kan lokaal als richtingge-vend gebruikt worden bij de opmaak van het kerkenbeleidsplan. We schrijven in de Onroerenderfgoedregelgeving stimulerende en sensibiliserende maatregelen ter bevordering van het herbestemmen van parochiekerken in.

Samenvatting

Op basis van de verstrekte documenten met betrekking tot het beleid omtrent de her- en nevenbestemming van parochiekerken in Vlaanderen lijkt het erop dat de Vlaamse regering verschillende maatregelen heeft genomen om de beloften uit het regeerakkoord na te komen. Deze beloften omvatten de ondersteuning van lokale besturen bij het opstellen van kerkenbeleidsplannen en het stimuleren van herbestemming van parochiekerken ([0][1][2][3][4][5][6]).

De concrete acties van de overheid bestonden uit het wijzigen van decreten om kerkenbeleidsplannen verplicht te stellen ([0], [1]), het uitvaardigen van wijzigingsdecreten en -besluiten ter ondersteuning hiervan ([2][4][5][6]), en het goedkeuren van een visienota over de beleidsmaatregelen voor deze kwestie ([3]). Tevens is financiering beschikbaar gesteld om dergelijke projecten van herbestemming te faciliteren ([6][7]).

Daarnaast lijkt er ook een breder kader te zijn ontwikkeld voor de omgang met onroerend erfgoed, waar de kerken onder vallen ([8][9][10][11][12][13][14][15][16][17][18][19][20][21][22][23][24][25][26][27][28][29][30][31][32][33][34][35][36][37]). Hieruit blijkt een duidelijke focus op lokale samenwerking, financiële planning en uitbreiding van subsidiemogelijkheden.

Bovengenoemde acties weerspiegelen dat de beloften uit het regeerakkoord over het algemeen zijn nagekomen en dat er substantiële vooruitgang is geboekt in de beleiduitvoering met betrekking tot de her- en nevenbestemming van parochiekerken.

Conclusie

De Vlaamse regering heeft aantoonbaar stappen ondernomen die in lijn liggen met het regeerakkoord om het beleid omtrent de herbestemming van kerken te implementeren en te ondersteunen. Via wetswijzigingen, het beschikbaar stellen van subsidies en het opzetten van een visienota zijn concrete acties ondernomen om lokale besturen te stimuleren in deze kwestie. Hieruit kan worden geconcludeerd dat de regering haar toezeggingen op dit beleidsterrein grotendeels heeft gerealiseerd.

Details

Referenties

[0] : (2022-06-17) Her- of nevenbestemming (voormalige) parochiekerken: voorontwerp van wijzigingsdecreet

[1] : (2022-09-09) Her- of nevenbestemming (voormalige) parochiekerken: ontwerp van wijzigingsdecreet

[2] : (2022-04-29) Her- of nevenbestemming (voormalige) parochiekerken: voorontwerp van wijzigingsdecreet

[3] : (2021-07-16) Visienota 'Beleidsmaatregelen voor de her- en nevenbestemming van parochiekerken in Vlaanderen'

[4] : (2022-11-10) Her- of nevenbestemming (voormalige) parochiekerken: wijzigingsdecreet

[5] : (2023-10-06) Wijziging Onroerenderfgoedbesluit: aanbrenging herkenningsteken, Onroerenderfgoedprijs en her- en nevenbestemming parochiekerken

[6] : (2023-01-20) Prioriteitsbepaling eventuele subsidies herbestemming eredienstgebouwen: wijzigingsbesluit

[7] : (2022-11-18) Prioriteitsbepaling eventuele subsidies herbestemming eredienstgebouwen: wijzigingsbesluit

[8] : (2021-02-26) Visienota 'lokaal onroerenderfgoedbeleid'

[9] : (2021-11-19) Wijziging Onroerend-erfgoeddecreet: uitvoering visienota lokaal onroerend erfgoedbeleid (en toekenning gewestelijke beboetingsbevoegdheid)

[10] : (2022-01-28) Wijziging Onroerend-erfgoeddecreet: uitvoering visienota lokaal onroerend erfgoedbeleid (en toekenning gewestelijke beboetingsbevoegdheid)

[11] : (2021-09-03) Opstart geïntegreerd planningsproces gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Herkenrodebossen en de Wijer’

[12] : (2022-06-03) Wijziging Onroerenderfgoedbesluit

[13] : (2021-04-02) Plan Vlaamse Veerkracht: besteding toegewezen middelen beleidsveld Onroerend Erfgoed

[14] : (2022-06-10) Wijziging Onroerend-erfgoeddecreet: uitvoering visienota lokaal onroerend erfgoedbeleid (en toekenning gewestelijke beboetingsbevoegdheid)

[15] : (2022-12-23) Vaststelling gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Regionaalstedelijk gebied Mechelen’

[16] : (2022-02-25) Plan Vlaamse Veerkracht: Kasteeldomein van Heers (akte tot vestiging van een erfpachtrecht en akte overeenkomst uitvoeren herstelmaatregelen)

[17] : (2020-12-18) Uitvoeren ruilverkaveling Molenbeersel en oprichting ruilverkavelingscomité Molenbeersel

[18] : (2021-12-03) Plan Vlaamse Veerkracht: besteding middelen beleidsveld Onroerend Erfgoed

[19] : (2022-10-21) Samenwerkingsovereenkomst PARCUM vzw: uitvoeren takenpakket in het kader van de her- en nevenbestemming van parochiekerken in Vlaanderen

[20] : (2022-07-08) Wijziging Onroerenderfgoedbesluit: uitvoering Visienota Lokaal Onroerenderfgoedbeleid

[21] : (2021-11-12) Definitieve vaststelling gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Afbakening regionaalstedelijk gebied Leuven – Herneming deelplan 4. Gemengd bedrijventerrein Stationsstraat - Rotselaar’

[22] : (2023-07-14) Voorlopige vaststelling gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Defensie’ in Zaventem

[23] : (2021-03-26) Inrichtingsnota Signaalgebied Solhof in Aartselaar: machtiging van de Vlaamse Regering voor de toepassing van een herverkaveling uit kracht van wet e.a.

[24] : (2021-04-30) Geïntegreerd planningsproces gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Kasteelpark de Merode’: goedkeuring startnota 2

[25] : (2023-10-20) Aanpak besteding middelen Vlaams Klimaatfonds (VKF) voor de maatregel ‘Erfgoed: educatie en sensibilisatie met het oog op energiezuinig erfgoed’

[26] : (2021-03-19) Erkenning en toezicht lokale geloofsgemeenschappen: wijzigingsdecreet

[27] : (2023-12-15) Voorlopige aanduiding watergevoelig openruimtegebied ‘Kerkenbroek’ in Nijlen

[28] : (2020-11-13) Decreet erkenning en toezicht op lokale geloofsgemeenschappen

[29] : (2023-05-05) Voorlopige aanduiding watergevoelig openruimtegebied ‘Cleydaal-Kerkeneinde’ in Hemiksem

[30] : (2020-07-03) Gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Kustpolders tussen Oudenburg, Jabbeke en Stalhille’ : definitieve vaststelling

[31] : (2022-12-09) Plan Vlaamse Veerkracht: inhaalbeweging vernieuwing bedrijventerreinen

[32] : (2022-12-16) Afwijking ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Historisch gegroeid bedrijf D´Ieteren - Kortenberg’

[33] : (2023-11-23) Voorlopige aanduiding watergevoelig openruimtegebied ‘Kerkmeers’ in Brakel

[34] : (2022-12-09) Plan Vlaamse Veerkracht: subsidie opmaak onroerenderfgoedrichtplan polders Linkerschelde-oever

[35] : (2021-12-17) Plan Vlaamse Veerkracht: inhaalbeweging vernieuwing bedrijventerreinen

[36] : (2022-07-15) Plan Vlaamse Veerkracht: hefboomrelanceprojecten 'onthaalpaviljoen De Notelaer' en 'Mechelen, hoogtepunten van de Bourgondische renaissance'

[37] : (2020-05-15) Voorlopige vaststelling GRUP 'Zolder – Lummen Zuid'