Voortgangsrapportage naleving regeerakkoord op gebied van radicaliseringspreventie
Regeerakkoord Sectie
2.2.9 Preventie van radicalisering De Vlaamse regering gaat voor een door iedereen gedeelde samenleving. Daarin staat democratisch burgerschap centraal en is er plaats voor verschil-lende ideologieën, denkbeelden en levensovertui-gingen, zolang ze niet oproepen tot haat en geweld. Gewelddadige radicalisering, zowel bij volwassenen als bij minderjarigen, vormt een substantiële bedreiging voor de fundamentele rechten en vrijheden van onze democratische rechtsstaat en moet krachtdadig worden aange-pakt. Preventie en repressie gaan hierbij hand in hand. De belangrijkste hefbomen voor repressie liggen op het federale niveau. De belangrijkste hefbomen voor preventie (primair, secundair en tertiair) bevinden zich op het niveau van de gemeenschappen en gewesten. Vanuit zijn bevoegdheden werkt Vlaanderen maximaal samen met de andere bestuursniveaus en rele-vante actoren. De Vlaamse regering wil met haar beleid in de eerste plaats voorkomen dat personen radicali-seren, en signalen van gewelddadige radicalisering zo vroeg mogelijk detecteren. We gaan uit van een geïntegreerde aanpak waarbij de Vlaamse regering een aantal prioritaire doelstellingen bepaalt en ieder beleidsdomein binnen zijn bevoegdheden instaat voor de uitvoering ervan. De inspanningen op het vlak van begeleiding van geradicaliseerde gedetineerden met het oog op hun re-integratie in de maatschappij, worden opgedreven. Gemeenten zijn voor de Vlaamse regering de eerste partners in deze aanpak omdat ze het dichtst bij de burgers staan. Het is de taak van gemeenten om zorgwekkende ontwikkelingen tijdig te signaleren en daarop te reageren. We ondersteunen hen in het opnemen van deze regierol en het uitbouwen van een fijnmazig netwerk van lokale actoren. De Lokale Integrale Veiligheidscel (LIVC), waarin veiligheidsdiensten en socio-preventieve diensten elkaar vinden onder voorzitterschap van de burgemeester, vormen het cruciale sluitstuk in deze lokale aanpak. Enerzijds spelen ze een belangrijke rol in de individuele opvolging van de casussen die binnen de LIVC besproken worden. Dit kan gaan over psychische begeleiding, gezins-ondersteuning, begeleiding in de zoektocht naar werk of een opleiding, enzovoort. Anderzijds hebben ze ook een belangrijke rol op vlak van vroegdetectie. Door de socio-preventieve actoren kunnen immers casussen aangeleverd worden die binnen de LIVC besproken worden. We creëren een decretaal kader zodat medewerkers van Vlaamse diensten en voorzieningen kunnen deelnemen aan een LIVC, zonder dat ze daarbij hun eventuele beroepsgeheim schenden. De hiervoor gecreëerde gemeenschappelijke gegevensbank (GGB) zorgt voor voeding van het LIVC.
Inleiding Deze voortgangsrapportage analyseert de maatregelen en besluiten genomen door de Vlaamse regering in relatie tot de plannen zoals vastgelegd in het regeerakkoord, specifiek in het domein van de preventie van radicalisering.
Belangrijkste bevindingen
Volgens het regeerakkoord streeft de Vlaamse regering naar een samenleving waarin ruimte is voor verschillende ideologieën en overtuigingen, en zet zij in op de preventie van radicalisering door middel van een geïntegreerde aanpak [Regeerakkoord].
Op basis van de beschikbare documenten lijkt de Vlaamse regering haar beloften na te komen door middel van een aantal beleidsinitiatieven, zoals:
- Het principe-goedkeuring van het voorontwerp van decreet dat een structurele basis legt voor de coördinatie en ondersteuning van het beleid omtrent de preventie van radicalisering en extremisme [0][1][2].
- De goedkeuring van de voorontwerpdecreten die de deelname van Vlaamse diensten aan Lokale Integrale Veiligheidscellen (LIVC R) bevorderen, waarbij wordt gezorgd dat deze diensten hun beroepsgeheim niet schenden [3][4][5][6].
- De toekenning van subsidies in het kader van projectoproepen gericht op de ondersteuning van lokale besturen bij het voorkomen van radicalisering [7][8].
- Het opzetten van expertenpools om lokale besturen bij te staan in hun strijd tegen radicalisering [8].
- Een actieplan ter preventie van radicalisering, dat initiatieven van verschillende beleidsdomeinen bundelt om de doelstellingen van de regering te bereiken [9].
Deze acties duiden op een systematische benadering die in lijn lijkt te zijn met de doelstellingen van het regeerakkoord. De versterking van de LIVC R via decreet en de daaraan gekoppelde ondersteuning van lokale besturen suggereren dat de regering inspanningen levert om de detectie van en de reactie op signalen van radicalisering op lokaal niveau te verbeteren [3][4][5][6][10][11].
Verder werden subsidies toegekend om specifieke projecten te ondersteunen die zich richten op de preventie van de radicalisering [7][8][12], hetgeen de prioriteiten van het regeerakkoord reflecteert.
Conclusie
Op het gebied van preventie en bestrijding van radicalisering lijkt de Vlaamse regering actief beleid te voeren dat strookt met de afspraken in het regeerakkoord. De gepresenteerde documenten wijzen op concrete stappen die uitgevoerd zijn of worden in het kader van een gecoördineerde en geïntegreerde aanpak [0][1][3][2][4][5][6][7][9][10][8][12]. Initiatieven zoals de LIVC R, subsidies voor lokale projecten en gespecialiseerde ondersteuning, resulteren in een operationele inzet op het voorkomen en vroegtijdig detecteren van radicalisering, conform de beloften uit het regeerakkoord.
Opmerking: Dit antwoord is gecreëerd op basis van de beschikbare data en omvat referenties tussen vierkante haken. Alle genoemde informatie en conclusies zijn afhankelijk van de exacte inhoud van de genoemde documenten. Voor een volledig beeld dienen deze documenten in hun geheel te worden bekeken.
Details
Referenties
[0] : (2023-07-07) Voorontwerp van decreet Vlaams beleid voor preventie radicalisering, extremisme, terrorisme en negatieve polarisatie[1] : (2023-09-29) Voorontwerp van decreet Vlaams beleid voor preventie radicalisering, extremisme, terrorisme en schadelijke polarisatie
[2] : (2023-12-08) Ontwerpdecreet Vlaams beleid voor preventie radicalisering, extremisme, terrorisme en schadelijke polarisatie
[3] : (2020-12-18) Vlaamse deelname aan lokale integrale veiligheidscellen rond radicalisme, extremisme en terrorisme
[4] : (2020-07-17) Lokale integrale veiligheidscellen rond radicalisme, extremisme en terrorisme (LIVC): regeling modaliteiten deelname
[5] : (2020-10-30) Lokale integrale veiligheidscellen rond radicalisme, extremisme en terrorisme: regeling modaliteiten deelname Vlaamse leden
[6] : (2021-03-05) Vlaamse deelname aan lokale integrale veiligheidscellen rond radicalisme, extremisme en terrorisme: machtigingsdecreet
[7] : (2021-03-05) Projectoproep ‘ondersteuning van lokale besturen in het kader van de preventie van gewelddadige radicalisering, extremisme, terrorisme en polarisatie’
[8] : (2023-06-30) Projectoproep ‘Expertenpool ter ondersteuning van lokale besturen in het kader van de preventie van gewelddadige radicalisering en extremisme’
[9] : (2021-05-21) Preventie gewelddadige radicalisering, extremisme, terrorisme en polarisatie
[10] : (2021-07-09) Draaiboek en vraag- en antwoordfiche lokale integrale veiligheidscellen inzake radicalisme, extremisme en terrorisme (LIVC R)
[11] : (2021-12-10) Vereniging van Vlaamse steden en gemeenten (VVSG): projectsubsidie begeleidings- en coachingstrajecten voor LIVC R (lokale integrale veiligheidscel)
[12] : (2021-12-17) Subsidie preventieve forensische begeleiding ter preventie van delinquent gedrag van jongeren en jongvolwassenen met (vermoeden van) beperkingen