Evaluatie van de Uitvoering van het Regeerakkoord op het Gebied van Landbouw

Regeerakkoord Sectie

1.5 Landbouw Om de klimaatdoelstelling te realiseren zetten we volop in op de verdere omslag naar een duur-zame voedselproductie en leefbare landbouw. Innovatie (technologisch, verdienmodellen, ruimtegebruik), ecologische verduurzaming en ondernemerschap staan daarbij centraal. Bij de Vlaamse invulling van het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (2021–2027) voorzien we de nodige maatregelen en instru-menten om deze emissiereductie te realiseren. We hervormen het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds tot een toekomstge-richt ondernemersfonds. Het investeringsbeleid richt zich op innovatieve, milieu- en klimaat-vriendelijke productie. De selectiemethode toegepast op alle steunaanvragen wordt bijge-stuurd zodat investeringen die het meest bijdragen aan het verlagen van de omgevingsdruk en het meest bijdragen aan klimaatmitigatie (hoogste broeikasgasemissie reductie per euro investeringssteun) en -adaptatie het hoogst gerangschikt worden. Zo’n kwart van de landbouwemissies (2,0 Mton in 2016) zijn energetisch, en komen vnl. voort uit verwarming van stallen en serres. Om dit tegen 2030 met 40% terug te voeren, zetten we sterk in op energie-efficiëntie en een vergroening van de warmte. Driekwart van de landbouwemissies komen rechtstreeks of onrechtstreeks voort uit de veehouderij. Via een green deal dringen we de uitstoot via verteringsprocessen terug, onder meer door optimalisering van voederrantsoenen en voederefficiëntie en verbetering van bedrijfs-management. Na evaluatie hervormen we het systeem van nutriënt-emissierechten, zodat het meer bijdraagt aan het realiseren van de doelstel-lingen op vlak van waterkwaliteit, klimaat en luchtkwaliteit. We onderzoeken op welke wijze emissie-reduce-rende technieken geïmplementeerd kunnen worden om de klimaatimpact van nieuwe stallen te verminderen.

Samenvatting

Het regeerakkoord stelde in het kader van landbouw de nadruk op duurzame voedselproductie en leefbare landbouw, waarbij ook klimaatmitigatie en -adaptatie centraal stonden. Uit de verschillende besluiten blijkt dat de regering zich inzet om deze doelstellingen te bereiken. Hier is een overzicht van de genomen beslissingen en de mate waarin ze aansluiten bij de beloften uit het akkoord.

Verduurzaming en Innovatie in de Landbouw

• De steunmaatregelen voor duurzame verwerking en afzet van landbouwproducten, [0][1], en de investeringen in de klimaatrobustheid van land- en tuinbouw [2][3][4], reflecteren de doelstellingen van het regeerakkoord omtrent innovatie en duurzaamheid in landbouw.
• Subsidies voor maatregelen die een positief effect hebben op milieu, klimaat of biodiversiteit [5][6][3][7], alsook voor niet-productieve investeringen met datzelfde doel [8][9], zijn eveneens in lijn met de doelstellingen van ecologische verduurzaming.

Klimaatdoelstellingen

• De Vlaamse Regering heeft via diverse besluiten gesteund op energie-efficiëntie en vergroening van de warmte in de agrarische sector [2][10], waarmee ze de intentie toont de broeikasgasemissies te verminderen.
• Met het Plan Vlaamse Veerkracht en de bijbehorende subsidieregels voor milieuvriendelijke landbouwpraktijken [5][6][3], bevordert de regering maatregelen ter ondersteuning van klimaatdoelstellingen.

Green Deal en Stikstofuitstoot

• Er wordt een green deal en hervorming van het systeem van nutriënt-emissierechten voorgesteld [11][12], wat aansluit bij beloftes tot het verminderen van de veehouderij gerelateerde emissies.

Landbouwbeleid en -investeringen

• De herziening van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) en de gerelateerde besluiten [0][13][14][15][16][17][18][19][20][21][22][23][24][25][26][27][28][29][30][31][32][33][34][35][36][37][38][39] duiden op de implementatie van nieuwe regelgeving die bijdraagt aan de landbouwdoelstellingen uit het regeerakkoord.

Overige Maatregelen en Financiering

• Financiering uit zowel Europese middelen als het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds en het Klimaatfonds [10][2][3][40][4][41][42][43][44][45][46][47][38] toont aan dat de regering ook middelen ter beschikking stelt om de plannen uit het akkoord te ondersteunen.
• Het doorlopen van adviesrondes zoals bij de Raad van State [0][8][1][10][6][14][15][16][9][41][17][19][20][21][22][23][24][25][26][27][28][29][30][34][35][36][37][38][39], weerspiegelt de wettelijke en formele naleving van de besluitvorming.

Conclusie

De Vlaamse Regering heeft in de periode na het regeerakkoord diverse beslissingen genomen die bijdragen aan de verwezenlijking van de beloofde doelstellingen op het gebied van landbouw, zoals de bevordering van duurzaamheid, aanpassing aan het klimaat en verminderen van milieubelasting. De aangenomen besluiten lijken in grote lijnen de beloftes uit het regeerakkoord na te komen.

Details

Referenties

[0] : (2023-07-14) Steun voor investeringen voor duurzame verwerking en afzet van landbouwproducten

[1] : (2023-10-06) Steun voor investeringen voor duurzame verwerking en afzet van landbouwproducten

[2] : (2021-07-16) Bijsturing intern Klimaatplan Vlaamse Overheid

[3] : (2022-07-15) Plan Vlaamse Veerkracht: wijziging besluit subsidies groene maatregelen land- en tuinbouwbedrijven

[4] : (2022-09-30) Plan Vlaamse Veerkracht: wijziging besluit subsidies groene maatregelen land- en tuinbouwbedrijven

[5] : (2021-09-10) Plan Vlaamse Veerkracht: subsidieregels voor de uitvoering van maatregelen met een gunstig effect op milieu, klimaat of biodiversiteit

[6] : (2021-07-16) Plan Vlaamse Veerkracht: subsidieregels voor de uitvoering van maatregelen met een gunstig effect op milieu, klimaat of biodiversiteit

[7] : (2021-07-16) Plan Vlaamse Veerkracht: Projectoproepen land- en tuinbouwsector rond samenwerking met betrekking tot ondernemerschap, digitalisering en kennisdeling

[8] : (2023-03-07) Steun voor niet-productieve investeringen voor milieu- en klimaatdoelen in de landbouw

[9] : (2023-04-21) Steun voor niet-productieve investeringen voor milieu- en klimaatdoelen in de landbouw

[10] : (2022-12-09) Plan Vlaamse Veerkracht: subsidies duurzaam watergebruik en overheidsopdracht studie naar ‘Groenblauwe business modellen voor landbouwers’

[11] : (2021-11-05) Visienota 'Bijkomende maatregelen Klimaat'

[12] : (2022-02-25) Regels vergoeding veevoeder met een methaanreducerend effect

[13] : (2023-03-07) Voorschriften landbouwsubsidies voor uitvoering maatregelen met een gunstig effect op het milieu, het klimaat en de biodiversiteit

[14] : (2023-05-12) Combineren van agromilieuklimaatmaatregelen, ecoregelingen en beheerovereenkomsten landbouw

[15] : (2023-04-21) Voorschriften landbouwsubsidies voor uitvoering maatregelen met een gunstig effect op het milieu, het klimaat en de biodiversiteit

[16] : (2023-03-24) Combineren van agromilieuklimaatmaatregelen, ecoregelingen en beheerovereenkomsten landbouw

[17] : (2023-03-07) Steun voor productieve investeringen en opstartverrichtingen in de landbouw

[18] : (2020-10-23) Subsidies agromilieu- en klimaatmaatregelen: wijzigingsbesluit

[19] : (2023-04-21) Steun voor sensibiliseringsacties duurzame landbouw

[20] : (2023-03-07) Steun voor sensibiliseringsacties duurzame landbouw

[21] : (2023-10-06) Steun voor opstart van of omschakeling naar een toekomstgerichte duurzame ondernemingsstrategie op een landbouwbedrijf

[22] : (2023-03-07) Steun innovatieve investeringen landbouw

[23] : (2023-04-21) Steun innovatieve investeringen landbouw

[24] : (2023-04-21) Steun voor productieve investeringen en opstartverrichtingen in de landbouw

[25] : (2023-07-07) Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB): verbetering productie en afzet producten bijenteelt

[26] : (2023-04-21) Steun projecten in het kader van Europees Innovatiepartnerschap voor productiviteit en duurzaamheid in de landbouw

[27] : (2023-03-07) Steun projecten in het kader van Europees Innovatiepartnerschap voor productiviteit en duurzaamheid in de landbouw

[28] : (2021-01-22) Subsidie agromilieu- en klimaatmaatregelen: wijzigingsbesluit overgangsperiode

[29] : (2023-03-24) Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB): verbetering productie en afzet producten bijenteelt

[30] : (2022-06-10) Vergroeningsregels gewasdiversificatie

[31] : (2021-07-16) Plan Vlaamse Veerkracht: 1,99 miljoen euro subsidie samenwerkingsverband ‘Praktijkcentra Plant’ voor project ‘Slimme combinatie van teeltkeuze en technologie voor een rendabele klimaatrobuuste land- en tuinbouw’

[32] : (2023-12-22) Combinaties Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB): bijkomende combinaties van agromilieuklimaatmaatregelen, ecoregelingen en beheerovereenkomsten

[33] : (2020-12-18) Vlaams beleidsplan bio-economie

[34] : (2021-01-22) Hectaresteun voor biologische productiemethode: wijzigingsbesluit overgangsmaatregelen

[35] : (2021-10-15) Steunregelingen gemeenschappelijk landbouwbeleid: wijzigingsbesluit

[36] : (2023-03-17) Vlaams Gemeenschappelijk Landbouwbeleid: Strategisch Plan 2023-2027

[37] : (2021-09-03) Steunregelingen gemeenschappelijk landbouwbeleid

[38] : (2023-09-29) Herverdeling middelen luchtkwaliteitsfonds

[39] : (2021-10-08) Steun voor deelname aan Europees erkende voedselkwaliteitsregelingen en hectaresteun voor biologische productiemethode: actualisering besluiten

[40] : (2020-09-11) Visienota 'Cofinanciering in functie van de kostenefficiëntie voor allocatie van middelen uit het Vlaams Klimaatfonds voor Vlaamse mitigatiemaatregelen'

[41] : (2023-07-14) Steun voor opstart van of omschakeling naar een toekomstgerichte duurzame ondernemingsstrategie op een landbouwbedrijf

[42] : (2022-07-15) Bijsturing intern Klimaatplan Vlaamse overheid

[43] : (2021-07-16) 925.000 euro naar het Departement Landbouw en Visserij voor de maatregel 'verhogen van het effectieve organische koolstofgehalte van bouwland via het teeltplan'

[44] : (2023-12-22) Aanpak besteding middelen Vlaams Klimaatfonds (VKF) voor verderzetting onderbouwde aanpak energiebesparing gebouwenpark VDAB

[45] : (2022-12-02) Impulsprogramma energiemaatregelen ondernemingen voor onder meer de versnelde vergroening warmtevraag niet-ETS industrie in Vlaanderen

[46] : (2020-10-23) Hectaresteun voor biologische productiemethode

[47] : (2021-12-03) Aanpak besteding middelen Vlaams Klimaatfonds voor verderzetting onderbouwde aanpak energiebesparing gebouwenpark VDAB