Voortgangsrapportage regeerakkoord: Vlaamse Justitie en Handhaving

Regeerakkoord Sectie

3.1.1 Een veilig en welvarend Vlaanderen De rode draad doorheen dit regeerakkoord is dat Vlaanderen een deelstaat is met rechten én plichten. We dragen de rechtsstaat hoog in het vaandel. De regels ervan garanderen de vrijheid van elk van ons. Door de regels te handhaven beschermt de overheid al haar burgers. Wij verwachten dan ook dat iedereen zich aan de regels houdt. Als dit niet gebeurt, moet de overheid tussenkomen. Een onderscheidend kenmerk van een overheid die veel belang hecht aan goed bestuur , is een overheid die van slagkrachtig optreden een kerntaak maakt. Dit vertaalt zich in enerzijds duidelijke wetgeving die toepasbaar en afdwingbaar is en anderzijds in een effectieve en efficiënte handhaving. Bij inbreuken op Vlaamse regelgeving moeten bestuurlijke handhaving en strafrechtelijk beleid dan ook veel meer dan vandaag aanvullend aan elkaar worden ingezet, zodat iedere inbreuk een aangepaste reactie krijgt. Vlaanderen heeft tal van bevoegdheden inzake justitie, handhaving en bestuursrechtspraak. We bundelen deze bevoegdheden en kiezen ervoor deze coherent, effectief en efficiënt te gebruiken. We werken binnen de Vlaamse bevoegdheden mee aan een gemeenschapsgerichte justitie die vertrekt van een snelle, kordate en consequente opvolging van diegenen die de regels overtreden. We focussen daarbij op responsabilisering en het beperken van recidive. We doen dat door een nauwere opvolging en door het aanbieden van aangepaste mogelijkheden tot re-integratie. De Vlaamse minister bevoegd voor Justitie en Handhaving waakt over de samenhang van de Vlaamse justitiële bevoegdheden met de bestuur-lijke handhaving. Hij heeft bijgevolg de coördine-rende rol m.b.t. de stroomlijning van de bestuurlijke handhavingsprocedures en het handhavingsbeleid. Ook de Vlaamse bestuursrechtscolleges, die administratief ressorteren onder de Dienst voor de Bestuursrechtcolleges (DBRC), vormen een belangrijke hoeksteen van onze Vlaamse rechts-staat. De Vlaamse minister bevoegd voor Justitie en Handhaving zorgt ervoor dat de organisatie van en de procedures voor deze bestuursrechts-colleges verder worden geprofessionaliseerd. De Vlaamse bevoegdheden inzake Justitie en Handhaving zitten vandaag versnipperd. Dit bemoeilijkt de geïntegreerde aanpak van mis -drijven en inbreuken. We maken een einde aan deze versnippering. Het justitiebeleid wordt een aparte Vlaamse bevoegdheid met minstens de volgende aspecten: het jeugddelinquentierecht, de coördinatie van hulp- en dienstverlening aan gedetineerden en geïnterneerden, de justitiehuizen, en het Vlaams Centrum Elektronisch Toezicht (VCET), de juridische eerstelijnsbijstand, de opvolging en rapportering van mensen-rechtenverdragen, het positief injunctierecht, de coördinatie van het strafrechtelijk en veiligheidsbeleid binnen de Vlaamse bevoegdheden, de coördinatie van de Vlaamse bijdrage aan de (totstandkoming van de) nieuwe Kadernota Integrale Veiligheid en de opvolging ervan, alsook de eventuele bijdrage aan federale actieplannen en de opvolging daarvan, de bestuurlijke bestrijding van georgani-seerde en ondermijnende criminaliteit, de implementatie van het Kaderdecreet Bestuurlijke Handhaving en een stroomlij-ning van de handhaving, de ondersteuning van lokale besturen bij de handhaving van Vlaamse decreten, de gecoördineerde uitwisseling van gege-vens met federale inlichtingen- en veilig-heidsdiensten, het optimaliseren van de Dienst Vlaamse Bestuursrechtscolleges, en het verbeteren van de Vlaamse bestuurs-rechtspraakregels. Hiermee brengen we onder meer de bevoegdheden die door de zesde staatshervorming overgedragen werden, samen. Om de Vlaamse bevoegdheden inzake justitie en handhaving coherent aan te sturen is een nauwe samen werking met de verschillende betrokken vak ministers noodzakelijk.

Inleiding Om inzicht te geven in hoe de Vlaamse regering haar beloften uit het regeerakkoord is nagekomen op het gebied van Justitie en Handhaving, worden de besluiten van de regering hieronder samengevat. Deze samenvatting is strikt gebaseerd op de verstrekte informatie uit het regeerakkoord en de beslissingen die daaraan gelieerd zijn.

Beslissingen en hun correlatie met het regeerakkoord:

1. Kaderdecreet handhaving Vlaamse regelgeving Het ontwerp en de uiteindelijke bekrachtiging van het kaderdecreet Vlaamse handhaving [0][1][2][3] en de implementatie daarvan door middel van diverse wijzigingsdecreten [4][5] duiden op een concretisering van de ambities uit het regeerakkoord aangaande de handhaving van Vlaamse regelgeving. Deze maatregelen bevorderen de stroomlijning van handhavingsregels, vereenvoudigen de tekst, en dragen bij aan de digitalisering van handhaving, overeenkomstig de doelstellingen voor effectieve en efficiënte handhavingsprocedures.

2. Oprichting Agentschap Justitie en Handhaving De vorming van het Agentschap Justitie en Handhaving [6][7][8][9][10][11][12] is een directe respons op de roep naar deëscalatie van versnippering binnen de Vlaamse justitiële bevoegdheden en getuigt van een intentie om deze coherent, effectief en efficiënt aan te sturen. De oprichting van dit agentschap en de daaropvolgende structuurwijzigingen weerspiegelen een nauwe samenwerking tussen verschillende beleidsdomeinen.

3. Verbindingsofficier voor informatie-uitwisseling Het aanstellen van een verbindingsofficier [13] is een initiatief dat de communicatie tussen de federale inlichtingen- en veiligheidsdiensten en de Vlaamse overheid verbetert, hetgeen samenhangt met de ambities aangaande de gecoördineerde uitwisseling van gegevens voor een coherente veiligheidsstrategie.

4. Versterking en uitbreiding Justitiehuizen en elektronisch toezicht Verschillende beslissingen [14][15][16][17][18][19][20][21][22][23][24][25] tonen aan dat er gewerkt wordt aan het versterken van het justitieel apparaat, inclusief de uitbreiding van taken van de Justitiehuizen en het Vlaams Centrum Elektronisch Toezicht, consistent met de doelstellingen op het vlak van responsabilisering en het beperken van recidive.

5. Samenwerkingsakkoorden en gegevensuitwisseling De ontwikkeling en instemming met samenwerkingsakkoorden [15][17][26][27][28][29][30] benadrukken de focus op een gemeenschapsgerichte justitie en de implementatie van een integraal veiligheidsbeleid.

6. Digitalisering van handhaving en gegevensregisters Commitment aan de oprichting van digitale platformen en sanctieregisters getuigt van een voortgang van de digitalisering van de handhaving [31][23].

7. Wetgeving en handhaving van jeugddelinquentierecht Er zijn meerdere initiatieven getoond die de wetgeving en handhaving van jeugddelinquentierecht aanpakken [32][33].

Conclusie

Op basis van de geanalyseerde besluitvorming lijkt de Vlaamse regering in lijn te handelen met de voornemens uit het regeerakkoord, met name de versterking van de rechtshandhaving en de efficiëntie ervan. Dit vindt zijn weerslag in de vorming van het Agentschap Justitie en Handhaving, de implementatie van kaderwetgeving voor handhaving en de opzet van samenwerkingsverbanden en digitale hulpmiddelen. De reeks besluiten illustreert een gecoördineerde inspanning om de justitiële en handhavingstaak van Vlaanderen coherent, effectief en efficiënt uit te voeren.

Details

Referenties

[0] : (2023-05-26) Kaderdecreet handhaving Vlaamse regelgeving

[1] : (2022-07-15) Kaderdecreet handhaving Vlaamse regelgeving

[2] : (2022-11-25) Kaderdecreet handhaving Vlaamse regelgeving

[3] : (2023-07-14) Kaderdecreet handhaving Vlaamse regelgeving

[4] : (2023-05-26) Implementatie Kaderdecreet Vlaamse Handhaving: wijziging diverse decreten

[5] : (2023-03-17) Implementatie Kaderdecreet Vlaamse Handhaving: wijziging diverse decreten

[6] : (2021-07-16) Oprichting Agentschap Justitie en Handhaving

[7] : (2021-09-03) Oprichting Agentschap Justitie en Handhaving

[8] : (2022-01-14) Oprichting Agentschap Justitie en Handhaving: wijzigingsdecreet

[9] : (2021-11-19) Oprichting Agentschap Justitie en Handhaving: wijzigingsbesluiten

[10] : (2023-12-22) Optimalisering werkprocessen Vlaams Centrum Elektronisch Toezicht en justitiehuizen: wijzigingsdecreet

[11] : (2020-07-03) Handhaving scheepvaartregelgeving: standpuntbepaling

[12] : (2022-03-11) Oprichting Agentschap Justitie en Handhaving: wijzigingsbesluiten

[13] : (2020-02-21) Aanstellen van een verbindingsofficier met veiligheidsmachtiging

[14] : (2023-12-22) Personeelsplan Agentschap Justitie en Handhaving

[15] : (2023-07-14) Samenwerkingsakkoord hulp- en dienstverlening aan gedetineerden

[16] : (2022-03-18) Uitvoering bepalingen decreet justitiehuizen en juridische eerstelijnsbijstand

[17] : (2023-03-17) Samenwerkingsakkoord uitwisseling gegevens tussen Openbaar Ministerie en een Vlaamse bestuurlijke beboetingsinstantie

[18] : (2020-07-10) Personeelsplan van het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin – luik justitie

[19] : (2022-01-28) Personeelsplan voor het Agentschap Justitie en Handhaving

[20] : (2020-11-13) Vlaams strategisch plan hulp- en dienstverlening aan gedetineerden en geïnterneerden 2020-2025

[21] : (2021-12-17) Personeelsoverdracht Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin en van het Agentschap Onroerend Erfgoed aan het Agentschap Justitie en Handhaving

[22] : (2021-09-03) Juridische eerstelijnsbijstand: praktische uitwerking

[23] : (2023-07-14) Aansluitingen Handhavingsplatform

[24] : (2020-10-09) Regiovorming met intergemeentelijke en bovenlokale samenwerking

[25] : (2021-07-16) Goedkeuring functiebeschrijving en aanvraag tot weging functie administrateur-generaal bij het Agentschap Justitie en Handhaving

[26] : (2023-07-07) Voorontwerp instemmingsdecreet samenwerkingsakkoord slachtofferzorg

[27] : (2023-03-24) Samenwerkingsakkoord hulp- en dienstverlening aan gedetineerden: voorontwerp van instemmingsdecreet

[28] : (2023-03-17) Instemmingsdecreet samenwerkingsakkoord slachtofferzorg

[29] : (2022-03-18) Samenwerkingsakkoord hulp- en dienstverlening aan gedetineerden: voorontwerp van instemmingsdecreet

[30] : (2023-07-14) Nota aan het Overlegcomité: 'De goedkeuring van het samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat, de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaamse Gewest over de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden'

[31] : (2021-06-18) Plan Vlaamse Veerkracht: Vlaams bestuurlijk sanctieregister

[32] : (2023-01-27) Voorontwerp van decreet over het jeugd- en kinderrechtenbeleid en de ondersteuning van het jeugdwerk

[33] : (2022-12-16) Plan Vlaamse Veerkracht: verlenging termijn subsidiebesluiten relanceprojecten justitie in kader van uitvoering werkstraffen