Samenvatting Naleving Regeerakkoord: Plannen en Uitvoering in het Vlaamse Basisonderwijs
Regeerakkoord Sectie
1.2.6 Basisonderwijs Vlaanderen is wereldtop in het aantal kleuters dat naar school gaat. In het school-jaar 2017-2018 was 98,8% van de kleuters ingeschreven in een school. Het is onze ambitie dat álle kleuters ingeschreven zijn in een school en voldoende naar school gaan. We streven naar een verdere maxi-male participatie vanaf de leeftijd van 3 jaar. In het groeipakket zorgen de partici-patietoeslagen voor een financiële stimu-lans (vanaf 2019) richting inschrijving en deelname aan het kleuteronderwijs. Daarnaast focussen we in nauwe samen-werking met de lokale besturen op acties naar kleuters toe, die we vandaag niet (voldoende) in de klas zien. Om de kwaliteit ook in het kleuteronderwijs te verhogen, vrijwaren we maximaal de lestijd door het aandeel zindelijke kleuters te laten stijgen. Daardoor worden de leerkrachten in de kleuterklassen minder zwaar belast. Voor de tijdige opstart van zindelijkheidstraining, verwachten we een extra inspanning van de ouders, hierin ondersteund door Kind en Gezin. Om meer handen in de klas te krijgen, leveren we een extra budgettaire inspan-ning om zowel de werkingsmiddelen als de omkadering van en in de scholen van het basisonderwijs stapsgewijs te laten groeien met als doel een kleiner aantal leerlingen per leerkracht. Dankzij meer ondersteuning willen we aan de toegenomen zorgnood in de klas voldoen. We zetten in op extra kinderverzorg(st)ers in het kleuteronderwijs. Voor directies wordt in functie van het aantal personeelsleden voorzien in [extra administratieve, pedagogische en beleids-ondersteuning] in die betrokken school. Taalkennis Nederlands is de absolute topprioriteit voor iedereen. De onderwijstaal is en blijft Nederlands. Goede kennis van het Nederlands is essentieel. Taal is de sleutel voor sterke onderwijsprestaties, voor volwaardige integratie maar evengoed voor de werkbaarheid in de klas. Daarom hebben we nood aan een Taalturbo Neder-lands. Wie taalachterstand heeft, kan terecht in extra taalbadklassen Nederlands. Het is niet voldoende om alleen Neder-lands te kennen als ‘gebruikstaal’. Ook grammatica, zinsontleding en begrijpend lezen zijn belangrijk en horen thuis in de eindtermen van zowel basis- als secun-dair onderwijs. We bevorderen leesplezier Nederlands buiten de schooluren, in struc-turele samenwerking met bibliotheken (bv. door wijkbibliotheken een plaats in de school te geven) en culturele centra. De kennis van het Nederlands begint bij de start van de schoolloopbaan. En dus moet het kleuteronderwijs ook de poort naar het Nederlands zijn én ervoor zorgen dat zoveel mogelijk kinderen met gelijke kansen de schoolloopbaan starten. De verlaging van de leerplichtleeftijd grijpen we aan om ervoor te zorgen dat kinderen die thuis onvoldoende Nederlands gebruiken, reeds in de kleuterschool Nederlands leren en zo het lager onderwijs zonder taalachterstand kunnen starten. Dit draagt ook bij tot de relatie leerkracht en leerling en dus tot het pedagogisch comfort. Net in de kleuterschool zijn de kinderen ook het meest vatbaar voor taalverwerving. Van alle vijf-zesjarigen wordt een uniforme net- en koepelover schrijdende gestandaardiseerde taalscreening afge-nomen. De bestaande toolkit vormen we om tot één taalscreening Nederlands. Leerlingen die later instromen in het Nederlandstalig onderwijs, moeten eenzelfde uniforme net- en koepe-loverschrijdende gestandaardiseerde taalscreening Nederlands afleggen. We behouden de OKAN-werking. Ook initiatieven zoals zomerscholen Nederlands, georganiseerd door lokale part-ners en het middenveld, worden gefacili-teerd. Op die manier vermijden we regressie bij de leerlingen door de zomervakantie. Op basis van de resultaten van de taalscreening, moeten leerlingen die het Nederlands onvoldoende beheersen een actief taalintegratietraject Nederlands volgen met in beginsel een taalbadklas of een volwaardig alternatief dat dezelfde resultaten bereikt. Dit kan ook netover-schrijdend georganiseerd worden. We gebruiken de SES-werkingsmiddelen waarvoor ze bedoeld zijn zodat kinderen met een moeilijke thuissituatie gericht ondersteund worden en hun kans op ongekwalificeerde uitstroom kleiner wordt. Zo zetten we ze onder andere in voor taalbadklassen Nederlands, leermateriaal Nederlands tweede taal en huiswerkbegelei-ding. De aanwending wordt steekproefs-gewijs gecontroleerd en indien de middelen niet doelmatig worden aangewend, worden deze middelen duidelijker geoormerkt. Talenkennis is een echte rijkdom voor de Vlaming. We versterken het taalonderwijs Nederlands én blijven inzetten op taalsensibi-lisering, taalinitiatie, het (facultatief) taal-onderwijs van het Frans, Engels en/of Duits. De eindtermen basisonderwijs worden ambitieus herschreven met bijzondere aandacht voor Nederlands, Frans, Wiskunde en Wetenschappen en Techniek. Na een eerste evaluatie van basisgeletterd-heid in het Secundair Onderwijs, zorgen we voor de invoering ervan in het basisonder-wijs op de leeftijd van tien jaar, minstens voor Nederlands en Wiskunde. De eindtermen worden letterlijk overge-nomen bij de respectievelijke leerplan-doelen in de leerplannen en gekoppeld aan de bestaande leergebieden. We versterken de aandacht voor Wetenschap en Techniek in het basison-derwijs door leerkrachten in de laatste jaren van het basisonderwijs zich te laten specialiseren in een bepaald leergebied. Ook in het kleuteronderwijs prikkelen we kinderen reeds voor STEM.
Inleiding Het regeerakkoord benadrukt de ambitie om alle kleuters in Vlaanderen naar school te krijgen en de kwaliteit van het kleuteronderwijs te verhogen. Dit omvat richtlijnen voor taalonderwijs, participatie en omkadering in kleuterscholen, de verlaging van de leerplichtleeftijd, en de inzet op zindelijkheidstraining en ondersteuning voor scholen.
Evaluatie van de Genomen Maatregelen
Maximale Participatie en Taalonderwijs
- Met de invoering van een taalscreening bij de start van de leerplicht poogt de regering de taalvaardigheid van alle leerlingen te garanderen [0][1][2][3][4][5][6][7][8][9].
- Door de verlaging van de leerplichtleeftijd naar vijf jaar hoopt de regering de participatie te verhogen en ondersteuning vroeg in de schoolcarrière te bieden, wat terug te zien is in verschillende maatregelen [10][11][5][6][7][12][13][14].
Zindelijkheidstraining en Ouderbetrokkenheid
- De overheid lijkt nog geen specifieke maatregelen genomen te hebben omtrent de verwachte inspanning van ouders voor zindelijkheidstraining, aangezien er geen verwijzingen zijn in de beschikbare beslissingen.
Extra Ondersteuning en Zorg
- Met de doelstellingen voor een kleiner aantal leerlingen per leerkracht, zijn er middelen toegewezen voor extra handen in de klas [15][16][17][18][19][20][21][22][23][24][25][26][27].
- Er is ingezet op ondersteuning en professionalisering voor leerkrachten en directies, ook met betrekking tot zorgvragen in de klas [28][29][30][31][32][33][18][9][34][35][23][24].
Talensensibilisering en Leesbevordering
- Investeringen in taalstimulerende activiteiten en projectsubsidies voor lokale initiatieven bevestigen het streven naar taalvaardigheid en leesplezier [28][29][33].
Ambitieuze Eindtermen en Monitoringsystemen
- De vernieuwing van de eindtermen en het vaststellen van basisgeletterdheid tonen de inspanningen om onderwijsinhoud te actualiseren en te monitoren [2][36][4][5][37][38][39][8][9][27].
Conclusie De Vlaamse regering heeft concrete stappen ondernomen ter bevordering van vroege participatie, taalonderwijs, en ondersteuning binnen het basisonderwijs. Er zijn inspanningen geleverd om de ambities uit het regeerakkoord te realiseren, hoewel de specifieke uitwerking van sommige initiatieven, zoals zindelijkheidstraining, niet direct uit de documenten blijkt.
Deze samenvatting is uitsluitend gebaseerd op de aangeleverde documenten en geeft een beeld van de genomen maatregelen en beslissingen tot op de kennisdatum. Het biedt een momentopname en vertegenwoordigt niet noodzakelijkerwijs alle acties die kunnen plaatsvinden in het domein van basisonderwijs in Vlaanderen.
Details
Referenties
[0] : (2021-07-16) Taalscreening bij begin leerplicht in het gewoon onderwijs en voldoende aanwezigheid van vijfjarigen in het kleuteronderwijs[1] : (2021-06-04) Taalscreening bij begin leerplicht in het gewoon onderwijs en voldoende aanwezigheid van vijfjarigen in het kleuteronderwijs
[[2]] : (2020-10-02)
[3] : (2021-07-09) Taalscreening bij het begin van de leerplicht in het gewoon basisonderwijs: vastlegging instrument en manier van afname
[4] : (2022-09-02) Voorrangsgroepen leerlingen met een voortraject in Nederlandstalig basisonderwijs bij inschrijvingen in gewoon secundair onderwijs: wijzigingsdecreet
[5] : (2021-07-16) Aanpassing inschrijvingsrecht in het gewoon onderwijs binnen en buiten Brussel
[6] : (2023-07-14) Invoering taalafdeling Nederlands-Vlaamse Gebarentaal in het gewoon basisonderwijs
[7] : (2023-10-27) Invoering taalafdeling Nederlands-Vlaamse Gebarentaal in het gewoon basisonderwijs: voorontwerp van wijzigingsdecreet
[8] : (2022-10-28) Voorontwerp decreet over Vlaamse toetsen in het onderwijs
[9] : (2022-01-21) VIA6: ondersteunen en versterken competenties kinderbegeleiders kinderopvang
[10] : (2020-09-04) Controle inschrijvingen leerlingen basisonderwijs: aanpassingen door verlaging leerplicht van zes naar vijf jaar
[11] : (2020-07-10) Controle inschrijvingen leerlingen basisonderwijs: aanpassingen door verlaging leerplicht
[12] : (2022-06-03) Schooltoeslag
[13] : (2021-12-03) Aanpassing inschrijvingsrecht in het gewoon onderwijs binnen en buiten Brussel
[14] : (2022-02-04) Aanpassing inschrijvingsrecht in het gewoon onderwijs binnen en buiten Brussel
[15] : (2020-09-18) Puntenenveloppen voor de scholengemeenschappen basisonderwijs: omkadering leerlingondersteuning
[16] : (2022-12-02) Automatisering bewijslast 'leerling met een zorgthuis'
[17] : (2020-07-03) Puntenenveloppen voor de scholengemeenschappen basisonderwijs: omkadering leerlingondersteuning
[18] : (2021-11-12) Plan Vlaamse Veerkracht: Toekenning extra ICT-middelen en verhoging aantal uur kinderverzorging
[19] : (2020-07-17) Kwaliteitslabel organisatoren kleuteropvang
[20] : (2020-07-17) Puntenenveloppen voor de scholengemeenschappen basisonderwijs: omkadering leerlingondersteuning
[21] : (2021-07-09) Wijziging besluiten basisonderwijs naar aanleiding van wijziging decreet basisonderwijs
[22] : (2021-09-17) Plan Vlaamse Veerkracht: Toekenning extra ICT-middelen en verhoging aantal uur kinderverzorging
[23] : (2023-04-21) Subsidie digitale aanmeldingsprocedures inschrijvingen schooljaar 2023-2024
[24] : (2021-11-12) Toekenning lestijden, lesuren en uren op basis van het ondersteuningsmodel en extra werkingsbudget voor de professionalisering van ondersteuners voor het schooljaar 2021-2022 en het eerste trimester van het schooljaar 2022-2023
[25] : (2023-10-20) Oproep organisatie digitale aanmeldingsprocedures inschrijvingen schooljaar 2024-2025 basis- en secundair onderwijs
[26] : (2023-12-22) Kinderopvang: kindratio en voorrangsregels
[27] : (2022-03-25) Operationalisering leerlingenbegeleiding in het basisonderwijs, het secundair onderwijs en de centra voor leerlingenbegeleiding
[28] : (2020-07-10) Subsidie taalstimulerende activiteiten Nederlands in schoolvakanties en buitenschoolse opvang voor kinderen en jongeren
[29] : (2021-06-25) Subsidie taalstimulerende activiteiten Nederlands in de schoolvakanties en buitenschoolse opvang
[30] : (2023-12-15) Vlaamse Universiteiten en Hogescholen Raad (VLUHR): subsidie ondersteunen STEM-didactiek
[31] : (2022-12-16) Plan Vlaamse Veerkracht: 6 miljoen euro subsidie voor stichting Leerpunt voor versterking brede basiszorg en verhoogde zorg in gewoon basis- en secundair onderwijs
[32] : (2021-07-16) Plan Vlaamse Veerkracht: Toekenning extra ICT-middelen en verhoging aantal uur kinderverzorging
[33] : (2021-12-03) Subsidie leerlingen cursus Nederlands als tweede taal (NT2) in Brussel
[34] : (2022-06-24) Wijziging besluit selectieve participatietoeslagen leerling (Schooltoeslag), wat betreft de algemene vrijstellingen van de toekenningsvoorwaarden
[35] : (2022-03-11) VIA6: ondersteunen en versterken competenties kinderbegeleiders kinderopvang
[36] : (2023-07-14) Aanpak minimumdoelen basisonderwijs, eerste graad secundair onderwijs en zevende leerjaar secundair onderwijs
[37] : (2022-02-25) Geografische verdeling capaciteitsmiddelen scholenbouw 2022-2024
[38] : (2022-07-15) Voorontwerp decreet over Vlaamse toetsen in het onderwijs
[39] : (2020-12-18) Aanvraag vervangende eindtermen Franstalige faciliteitenscholen